شاخه های مهم روان شناسی

شاخه های مهم روان شناسی

روان شناسی، یعنی علم مطالعه رفتار.

بنابراین و با توجه به گوناگونی رفتار های بشری، لازم است آن را در شاخه های مختلف تخصصی کنیم، تا روان شناس هر شاخه بتواند رفتارهای مربوط به آن زمینه را مورد مطالعه دقیق قرار دهد.

شاخه های مهم روان شناسی را می توان به شرح زیر عنوان کرد:

روان شناسی بالینی

روان شناسی بالینی شاخه ای از روان شناسی است که به افراد مسأله دار کمک می کند تا با الزام ها و اجبار های زندگی سازگار شوند.

آن ها مسائل بسیار متعددی را بررسی می کنند، از جمله اضطراب، افسردگی، نبود انگیزش...

در روان شناسی بالینی، برای ارزش یابی مسائل، از فنون مصاحبه و آزمون های روانی کمک می گیرند. روان شناسان بالینی، با روان درمانی و رفتار درمانی، به مراجعان خود کمک می کنند تا با تغییر دادن رفتار های ناسازگار، مشکلات خود را حل کنند.

روان شناسان بالینی بیش تر در بیمارستان های روانی و کلینیک های روانی حضور دارند.

روان شناسی مشاوره

در روان شناسی مشاوره، روان شناسان همان کاری را انجام می دهند که در روان شناسی بالینی انجام می شود.

با این تفاوت که آن ها با کسانی سرو کار دارند که به روان درمانی نیاز ندارند. روان شناسان مشاور، اغلب در مدارس، دانشگاه ها و موسسات حضور دارند.

روان شناسان مشاور به افرادی کمک می کنند که در رفتار های خود اختلال ندارند، اما در زندگی خود مشکلاتی دارند.

روان شناسی خانواده

روان شناسان خانواده، مسائل همسران، به ویژه خانواده های مشکل دار که فرضا می خواهند از یکدیگر جدا شوند، مطالعه می کنند.

روان شناسان خانواده، زن و شوهر ها را راهنمایی می کنند تا درباره ی مسائلی که پی آمد  فرآیند جدایی رخ می دهد به تفاهم برسند، مثل نگهداری کودکان، تأمین هزینه ها، مواد غذایی ...

روان شناسی تحصیلی

روان شناسی تحصیلی دشواری های یادگیری دانش آموزان و دانشجویان را مطالعه می کند. در این شاخه از روان شناسی، حتی می توان مسائل اجتماعی و خانوادگی، اختلا های عاطفی و اختلال های یادگیری را، مثل دشواری در سخن گفتن، بررسی کرد.

روان شناسان تحصیلی، دشواری های دانش آموزان و دانش جویان را به کمک مصاحبه با معلمان و استادان، والدین و خود دانش آموزان و دانشجویان شناسایی می کنند. برای این کار آن ها از آزمون های هوش، استعداد و پیش رفت تحصیلی و مشاهده ی مستقیم رفتار در کلاس کمک می گیرند.

روان شناسی تربیتی

روان شناسی تربیتی، همانند روان شناسی تحصیلی، تلاش دارند تا شرایط کلاس را به بهترین حد مطلوب برساند تا سختی های یادگیری آسان شود.

با این همه، در روان شناسی تربیتی معمولا بیش تر توجه به برنامه ریزی کلاس ها و روش های تعلیم و تربیت بیش تر توجه می شود، نه بر شناسایی افراد.

در روان شناسی تربیتی، بیش تر از روان شناسی تحصیلی، به مسائل نظری یادگیری، ارزش یابی و رشد کودک می پردازند.

روان شناسی رشد

در روان شناسی رشد، دگر گونی های جسمی عاطفی، شناختی و اجتماعی دوران زندگی مطالعه می شود. در این شاخه از روان شناسی سعی می شود تأثیر توارث (طبیعت) و محیط (فرهنگ) را بر انواع خاص رشد روشن شود و عوامل موثر بر زندگی فرد را مشخص گردد.

حوزه ی تحقیق روان شناسان رشد بسیار متنوع است از جمله آثار انواع تغذیه و داروها بر رشد جنین، نتایج روش های مختلف تربیت فرزندان، بحران های نوجوانی، و عواملی که موجب ناسازگاری ها در  سالمندان می شود...

به نظر می رسد که در میان شاخه های مختلف روان شناسی، اطلاع از روان شناسی رشد، برای والدین، مربیان و معلمان ضرورت بیش تری داشته باشد.

اطلاع از روان شناسی رشد به آن ها کمک می کند تا بدانند کودکان سنین مختلف به چه مطالبی نیاز دارند و چقدر می توانند یاد بگیرند. روان شناسی رشد می تواند آن ها را انگیزه ها و هیجان های کودکان آگاه سازد.

روان شناسی رشد آن ها را با تفاوت های فردی کودکان آشنا می سازد و آن ها را آماده می کند تا با هر کودک، متناسب با توانایی های ذهنی، شخصیت و علایق او رفتار کنند.

روان شناسی شخصیت

روان شناسی شخصیت ویژگی ها یا صفات انسان را تعریف می کند و عوامل موثر بر فرایند های تفکر، هیجان و رفتار بهنجار و نا بهنجار را تعیین می کند.

در روان شناسی شخصیت به خصوص موضوع هایی مانند اضطراب، پرخاشگری و نقش های زنان و مردان را مطالعه می کنند.

فرضا بعضی  افراد  پرحرف، معاشرتی، و از نظر اجتماعی معتمد به نفس هستند، و یا برخی شاد، خوش رو، گرم و همدل هستند درحالی که سایرین سرسخت، بدخلق و ترشرو هستند...

روان شناسی اجتماعی

روان شناسی اجتماعی، ماهیت و علل تفکرات، هیجانات، و رفتار آشکار فرد در موقعیت های اجتماعی را مطالعه می کند و بر خلاف روان شناسی شخصیت سعی می کند عوامل اجتماعی یا خارجی موثر بر رفتار را مطالعه کند.

در صورتی که روان شناسی شخصیت، علل رفتار ها را در درون خود فرد جستجو می کند. اما نباید فراموش کرد که

رفتار، هم تحت تاثیر عوامل درونی و هم تحت تاثیر عوامل بیرونی است.

روان شناسی صنعتی و سازمانی

روان شناسی صنعتی و سازمانی از شاخه های وابسته به روان شناسی است. روان شناسی صنعتی روابط بین افراد و کار را مطالعه می کند. در صورتی که روان شناسی سازمانی، رفتار افراد را در داخل سازمان ها، مثلا، داخل کارخانه یا موسسه مورد بررسی قرار می دهد.

روان شناسان صنعتی و سازمانی سعی می کنند شرایط کار در کارخانه یا موسسه را بهبود بخشند و از این طریق بازده را بالا ببرند.

این روان شناسان حتی در مصاحبه و استخدام کارکنان جدید، می توانند به صاحبان شرکت ها کمک کنند.

روان شناسی مصرف

روان شناسی مصرف، رفتار خریداران را مطالعه می کند تا بتواند تمایل به خرید آن ها را پیش بینی کند و تحت تاثیر قرار دهد.

روان شناسی مصرف، فروشندگان را در شیوه چیدن محصولات در فروشگاه های زنجیره ای و شیوه ی آرایش پشت شیشه ی فروشگاه ها، به منظور بالا بردن میل خرید و جذب مشتری، راهنمایی می کنند.

علاوه بر رشته هایی که به آن ها اشاره شد، رشته های دیگری  نیز در روان شناسی وجود دارند که برخی از آن ها به حوزه های اصلی و برخی دیگر به حوزه های فرعی روان شناسی مربوط می شوند.